گرامیداشت اکنون در شاهنامه
کیخسرو به رستم :
همی گفت: شادی تو را مایه بس / به فردا نگوید خردمند کس
کجا سلم و تور و فریدون کجاست / همه ناپدید اند با خاک راست
بپوییم و رنجیم و گنج آگنیم / به دل بر همه آرزو بشکنیم
سرانجام ازو بهره خاکست و بس / رهایی نیاید ازو هیچ کس
شاهنامه خالقی مطلق -دفتر سوم-ص 24
دکتر کزازی در شرح این بیتها نوشته اند:
کیخسرو رستم را به بزم و شادی و گرامیداشت دَم فرا می خواند و می گوید که نمی باید در اندیشۀ فردا بود؛ زیرا جهان ناپایدار است و پادشاهان و نامداران پیشین اکنون با خاک یکسان شده اند. ما نیز در این سرای سپنج می کوشیم و رنج می بریم و گنج می آگنیم و آرزوهایمان را یکی پس از دیگری بر می آوریم ؛لیک، سرانجام، بهرۀ ما از گیتی مگر خاک گور نیست و هیچ کس را توان و یارای آن نه که ز چنگِ گیتی برهد. پس، اکنون را می باید دریافت و شادمان می باید بود.
بیت های زیادی در شاهنامه به «دم غنیمت شمردن» یا «آبتنی در حوضچه اکنون» می پردازد .نمونه ای از آن را کیخسرو به رستم ذر بیت های بالا می گوید. این بیت ها زمانی است که کاوس ، کیخسرو را سوگند می دهد تا کین خون سیاوش را بگیرد . کیخسرو لشکری بزرگ می آراید و فرامرز را هم به ماموریت هندوستان می فرستد . رستم فرامرز را بدرقه می کند و با دلی پر از درد به نزد کیخسرو باز می گردد کیخسرو و با رستم مِی می نوشد و بیتهای بالا را به رستم می گوید.
دکتر محمد علی اسلامی ندوشن در این باره می گوید:
«در زمان ما خیام سرایندۀ بی اعتباری دنیا و هوادار اغتنام وقت شناخته شده است، لیکن ابیاتی که بر زبان خیام جاری شده (حتی اگر رباعیات منسوب به او را بر آنها بیفزاییم) باز تعداد آنها به مراتب کمتر خواهد بود از ابیاتی که در همین زمینه، در سراسر شاهنامه پراکنده است.»
(برداشت از : خیام و فردوسی)
دانلو د نوشتار خیا م و فردوسی از اینجا
سلام.
مصرع دوم مشکل دارد باید طور دیگری باشد.
همی گفت: شادی تو را مایه بس / به فردا نگوید خردمند بس
سپاسگزارم اصلاح شد