َژول مول و فردوسی

آنجا که سراینده از روح ملی راستین، به شور آمده باشد، دستاوردش به زودی همگانی می شود، اجازه می خواهم موردی را یاد کنم که ثابت می کند، ایرانیان که چنین ارج و احترامی به فردوسی می گذارند، برای آن است که دستاوردش با سنت ها و روایت های ملی مطابقت دارد.


(ژول مول - دیباچه ی شاهنامه، ترجمه ی جهانگیر افکاری - از انتشارات سازمان کتابهای جیبی )

 از نشریه جشنواره توس - 1354 به کوشش ضیاالدین سجادی

در ویکیپدیا در باره ی ژول مول می خوانیم:


ژول مُل (به آلمانی: یولیوس فن مهل) (۲۵ اکتبر ۱۸۰۰ در اشتوتگارت - چهارم ژانویه ۱۸۷۶ در پاریس)، خاورشناس آلمانی با تابعیت فرانسوی، متخصص در زبان و ادبیات فارسی، مصحح شاهنامه فردوسی و مترجم شاهنامه به نثر فرانسوی است.

ژول مُل تحصیلات خود را در رشته فلسفه در دانشگاه توبینگن در آلمان به پایان رسانید و به درجه دکتری نایل شد. در سال ۱۸۲۳ به فرانسه رفت و در مدرسه زبان‌های شرقی پاریس وارد شد، و به تحصیل زبان و ادبیات فارسی زیر نظر سیلوستر دوساسی و آبل رموزا پرداخت.

بین سال‌های ۱۸۲۶ تا ۱۸۳۳ عنوان استادیار فلسفه در دانشگاه توبینگن را داشت، اما اجازه داشت که در خارج از آلمان به مطالعه و تحقیق بپردازد. او همچنان به مطالعه در زبان و ادبیات فارسی در مدرسه زبان‌های شرقی ادامه داد و چندی بعد تابعیت فرانسه را گرفت. ژول مُل به آثار شعرای طراز اول ایران همچون فردوسی و سعدی و حافظ توجه بسزایی داشت و از مطالعه آنها در کار تدریس زبان و ادبیات فارسی الهام می‌گرفت.

از سال ۱۸۴۰ به دبیری انجمن آسیایی پاریس منصوب و بعداً به ریاست آن برگزیده شده است.در سال ۱۸۴۴ به عضویت فرهنگستان کتیبه‌ها و ادبیات فرانسه انتخاب شد. در همین سال به‌عنوان استاد زبان و ادبیات فارسی در کولژ دو فرانس انتخاب گردید و مدت سی سال در این کرسی به تدریس اشتغال داشت و شاگردان برجسته‌ای تربیت کرد.

در سال ۱۸۲۶ ژول مُل از طرف دولت فرانسه مأمور شد که شاهنامه فردوسی را به زبان فرانسوی ترجمه کند. او مدت بیست و هشت سال از عمر خود را در این کار ادبی چشمگیر صرف کرد، و علاوه بر ترجمه شاهنامه به نثر زیبای فرانسوی، متن منقحی از شاهنامه را فراهم آورد که تا آن زمان بی‌سابقه بود. متن شاهنامه همراه با ترجمهٔ فرانسوی در هفت جلد بزرگ طی سال‌های ۱۸۳۸ تا ۱۸۷۸ در پاریس به چاپ رسید. دو سوم از جلد هفتم چاپ شده بود که ژول مُل درگذشت و یک سوم باقی‌مانده در سال ۱۸۷۸ به‌وسیلهٔ شاگرد برجستهٔ او آدریان باربیه دومنار انتشار یافت.

شاهنامهٔ ژول مُل با استفاده از ۳۵ دست‌نویس موجود در اروپا (۸ نسخه از کتابخانهٔ ملی پاریس، ۱۳ نسخه از دیوان هند، ۵ نسخهٔ ملکی خود مُل، و نسخه‌هایی از مجموعه‌های خصوصی) و همچنین با مراجعه به سایر مثنوی‌های حماسی فارسی فراهم آمده است، و بعد از گذشت بیش از یک قرن هنوز متن نسبتاً کم‌غلطی به شمار می‌رود و همیشه مورد مراجعه و استناد محققان بوده است.

ژول مُل مقدمهٔ مفصلی هم بر شاهنامه نوشته است که تا پیش از تحقیقات جدیدتر در قرن بیستم، مهم‌ترین اثر پژوهشی در باره شاهنامه و فردوسی و متداول‌ترین مرجع برای بسیاری از خاورشناسان به شمار می‌رفت
نظرات 1 + ارسال نظر
پروانه شنبه 13 آبان‌ماه سال 1391 ساعت 05:17 ب.ظ

رفتم شاهنامه نسخه ژول مل کتابخانه ام را نگاه کردم از مقدمه اش خبری نبود. امیدوارم بتوانم پیدا کنم و بخوانمو
ما باید پیش از این ا ز ژول مل یاد می کردیم که نکردیم. یعنی آنقدر نام ژول مل و شاهنامه برایمان عادی است یادمان رفته بود از این دو با هم یاد کنیم. دم شما گرم

گویا این متن در مقدمه ی شاهنامه ی ژول مول آمده. در یکی از اولین چاپ هایش. من چون خودم آن را ندارم نمی توانم بیش از این چیزی بگویم.

برای نمایش آواتار خود در این وبلاگ در سایت Gravatar.com ثبت نام کنید. (راهنما)
ایمیل شما بعد از ثبت نمایش داده نخواهد شد