امامی هروی و فردوسی

در خواب شب دوشین، من با شعرا گفتم: / کای یکسره معنیتان با لفظ بهم درسی

شاعر ز شما بهتر، شعر آن که نیکوتر؟ / از طایقه تازی وز انجمن فُرسی

آواز برآوردند، یک رویه به من گفتند: / فردسی شهنامه، شهنامه ی فردوسی

(امامی هروی - وفات 667 ه.ق. )

 از نشریه جشنواره توس - 1354 به کوشش ضیاالدین سجادی

ظهیر فاریابی و فردوسی

ای تازه و محکم از تو بنیاد سخن / هرگز نکند چون تو کسی یاد سخن

فردوس مقام بادت ای فردوسی / انصاف که نیک داده ای داد سخن

(منسوب به ظهیر فاریابی - وفات 598 ه.ق. نقل از مجمل فصیحی خوافی)

 از نشریه جشنواره توس - 1354 به کوشش ضیاالدین سجادی

ترجمه شاهنامه به ترکی

  

استاد زبان و ادبیات فارسی دانشگاه آتاتورک ترکیه از انتشار ترجمه کامل شاهنامه فردوسی در ترکیه خبر داد.
دکتر نعمت الله یلدیریم با اعلام این خبر به خبرنگار مهر گفت: حدود 20 هزار بیت شاهنامه را استاد مانجاتی لوگال به زبان ترکی استانبولی ترجمه کرده بود که در سال 1905در ترکیه منتشر شد،. این کتاب اولین ترجمه شاهنامه به زبان ترکی است اما تا کنون ترجمه کاملی از این اثر بزرگ ایرانی وجود ندارد، بنابراین تصمیم گرفتم باقیمانده ابیات شاهنامه را ترجمه کنم و به همراه 20 هزار بیت استاد لوگال منتشر کنم.

وی افزود: در مرحله اول 5هزار بیت شاهنامه را ترجمه کردم که به همراه ترجمه شاهنامه لوگال در قالب یک کتاب منتشر شد و هم اکنون نیز مشغول ترجمه 30 هزار بیت باقیمانده هستم که پس از اتمام کار به عنوان جلد دوم شاهنامه منتشر خواهد شد.

یلدیریم تصریح کرد: نجاتی لوگال استاد زبان و ادبیات فارسی دانشگاه آتاتورک بود که در سال 1964 فوت شد. من جلد اول شاهنامه را که اغلب آن ترجمه‌های لوگال بود با نسخه ژولیوس مهلو مصحح فرانسوی مقابله کردم و این جلد توسط  یکی از معتبرترین انتشارات ترکیه با عنوان "کابالچی" منتشر شد .

قرار است که جلد دوم شاهنامه را نیز این ناشر روانه بازار کتاب کند.
.. 

برداشت از اینجا

پل فور و فردوسی

"از پاریس پر باغ و حومه ی غرق گل آن، از نتردام آراسته به پنجره های پر نقش و نگار، از اوتوی، و بالاخره از ایل دوفرانس ما که قلب فرانسه و قبله امید من است، از سراسر زمین من، از همه  باغها و گلزارهای آنها و باغ لوکزامبورگ که هر شب پر از بلبلان فراوان می شود، از همه ی اینها در این شامگاه زمستان که با اعجاز شعر تغییر حال یافته و طبع من آن را به صورت بهار در آورده است، همراه بخارهای زمین که با نقش و نگار فراوان پیش روی ماه آسمان (که دلم می خواهد آن را ماهی ایرانی بنامم) می لغزند و به سوی بالا می روند. در این شامگاه که از جلوه ی زرناب سخن مجذوب شده، سرود مدح فردوسی به سوی آسمان بر می خیزد."

(پل فور Paul Fort ، قصیده ای به افتخار فردوسی ترجمه ی شجاع الدین شفا - نقل از کتاب ایران در ادبیات جهان)

 از نشریه جشنواره توس - 1354 به کوشش ضیاالدین سجادی

جامی و فردوسی

"فردوسی رحمه الله، وی از طوس است. و فضل و کمال او ظاهر. کسی را که چون شاهنامه نظمی بود، چه حاجت به مدح و تعریف."

(جامی - وفات 898 ه.ق.بهارستان)

 از نشریه جشنواره توس - 1354 به کوشش ضیاالدین سجادی

محمد عوفی و فردوسی

"فردوسی که فردوس فصاحت را رضوان و دعوی بلاغت را برهان بود، مقتدای ارباب صنعت و پیشوای اصحاب قطنت و مصداق این معنی، "شاهنامه" تمام است ... و شصت هزار بیت فردوسی گفته و داد سخن بداده وبرهان فضل نموده و جمله گذشتگان را در خجلت انداخته و آیندگان را در تک و پوی فکرت افکنده و کمال صنعت در آن، آن است که از اول تا آخر بر یک نسق رانده است و بر یک شیوه گفته و مختتم او ذوق مفتتح دارد و این کمال قدرت و استادی بود."

(محمد عوفی - وفات 635 ه.ق.لباب الانباب)

 از نشریه جشنواره توس - 1354 به کوشش ضیاالدین سجادی

فروزانفر و فردوسی

کتاب شاهنامه که امروز یکی از خزاین لغت و گنجینه های فصاحت زبان ماست برای وسعت و قوت فکر و قدرت بیان و استواری طبع و اقتدار کلامی و احاطه ی تعبیری این استاد بزرگ بهترین نمونه و قوی ترین دلیل است و از آنجا می توان دانست که در گزارش معانی و پرداخت افکار، وی را چه مایه ی فراوان حاصل بود تا توانست آن داستان ها و معناهای سخت عبارت را به این صورت زیبا و در این الفاظ جزل و روان جلوه دهد.

فردوسی به پاکی اخلاق و عفت نفس و سخن بر همه ی شعرا فزونی و برتری دارد.

فردوسی وطن پرست بوده و به سرزمنی نیاکان خود ینی ایران بسیار عشق داشته و شور مخصوص آشکار می سازد.

(فروزانفر - وفات 1349 ه.ش.سخن و سخنوران)

 از نشریه جشنواره توس - 1354 به کوشش ضیاالدین سجادی

کوول و فردوسی

آگوست امپراتور روم گفته است که: "وقتی رم را دریافت همه جا آجر بود و چون آن را باز گذاشت همه جا مرمر. فردوسی نیز کشور خود را تقریبن بدون ادبیات یافت و شاهنامه ای بدان باز گذاشت که نویسندگان بعدی تنها توانستند از آن تقلید کنند، بی آن که از آن برتر روند. حماسه ای که به راستی می تواند با همه رقابت کند و در تمام آسیا منحصر به فرد و به نطر می رسد همان طور که حماسه همر در اروپا چنین است".

(کوول Cowell خاورشناس انگلیسی -فردوسی و حماسه ملی- تالیف هانری ماسه)

 از نشریه جشنواره توس - 1354 به کوشش ضیاالدین سجادی