سعید نفیسی و فردوسی

سعید نفیسی

1274-1345

در میان سرایندگانی که از دوده ی آدمی پدید آمده اند، دو سه تنی بیشتر نیستند که سزاوار عنوان شاعر جهان باشند. از میان شعرای ایران این مقام خاص فردوسی و خیام است. خیام نیز جای فردوسی را نتواند گرفت. زیرا که شاعر خواص هر امتی است. اما فردوسی شاعر همه کس و همه جاست. هم در رزم جای دارد و هم در بزم. هم معلم اخلاق است و هم مصور رذایل و پستی های آدمی.  هم متفکر صاحب اندیشه و اندرز گوی خردمند است و هم داستان سرای فرح انگیز ِ اندوه زدای. هم سخن برای پیران دارد و هم برای جوانان. هم با مرد دم ساز است و هم با زن. هم با دانا هم داستان می شود و هم با نادان. هم یار توانگران است و هم دمساز تهی دستان. هم ندیم نیک بختان است و هم زانوی تیره بختان.

شاهنامه او دریای بی کرانی است که هر که در آن فرو رود تهی دست بر نمی گردد.

(سعید نفیسی1345-1274 - فردوسی شاعر جهان - فردوسی نامه ی مهر )

از نشریه جشنواره توس - 1354 به کوشش ضیاالدین سجادی

یوری نیکولایویچ مار و فردوسی

شاهنامه اثری است که آفتاب نظم پارسی در آن به اوج کمال و ترقی خود رسیده است. منظومه ای است که آن را می توان گنجینه ی فصاحت زبان پارسی و خزینه ی سخنوری نامید. یادگاری است که همه ی داستان ها و قصص آن با انواع صنایع و قدرت شعری آراسته شده. حقیقتن در باره ی این اثر بی نظیر می شود شعر فرخی را به یادآورد:

از هر صنایعی که بخواهی بر او اثر

وز هر بدایعی که بجویی بر او نشان

این کتاب تا زبان پارسی وجود دارد، یا به عبارت دیگر تا زمانی که این عالم برپاست، باقی و راهنمای شعرا و نویسندگان خواهد بود.

کلام موزون با شعر در ادوار بعد، مدت متمادی از آهنگ جدا نمی شد و در نتیجه ی جریان مرکب و متمادی ترقی تا آن حد کمال و درجه ی عالی رسید که به وجود آمدن شاهکاری ادبی مانند شاهنامه امکان پذیر شد. شاهکاری که نه تنها ایران بلکه کلیه ی بشر متمدن، حق دارد خود را به آن مفتخر و سرافراز آن شمارد.

(یوری مار 1893-1935- وزن شعر شاهنامه - هزاره ی فردوسی )

از نشریه جشنواره توس - 1354 به کوشش ضیاالدین سجادی

علی دشتی و فردوسی

فردوسی با سرودن شاهنامه، مجد و افتخارات فراموش شده را به خاطر فرزندان این مرز و بوم آورد و تاریخ پر از غرور ملی را که یگانه ضامن بقا و حیات ملتی می توان باشد، ایجادکرد و داستان پهلوانی و سلحشوری ایران را زنده کرد. افسانه های تاریخی ایران را از فراموشی و امحا حفظ کرد و همانطور که خود او می گوید: از نظم کاخ بلندی پی افکند که دست تطاول ایام از خراب کردن آن کوتاه است.

اگر ایلیاد و ادیسه از شاهکارهای ادبیات دنیا به شما می رود و هومر بزرگترین شعرای دنیاست، چرا ما فردوسی را نظیر او، و  شاهنامه را جزء کتب خالد  ادبی نداینم؟

(علی دشتی - مقاله ی فردوسی با حافظ - کتاب سایه )

از نشریه جشنواره توس - 1354 به کوشش ضیاالدین سجادی

علی دشتی را در ویکیپدیا ببینید.