بالۀ زال و رودابه

بر ای خواندن بیشتر در این باره به اینجا بروید

فیلم کوتاهی از این باله را اینجا ببینید 

http://barbodproductions.com/ 

زال در حین شکار خشنسار(مرغابی)

زال در حین شکار مرغان وحشی، برگی از شاهنامه موزه فیتزویلیام در کمبریج

سعدی و فردوسی

چه خوش گفت فردوسی پاکزاد / که رحمت بر آن تربت پاک باد

میازار موری که دانه کش است / که جان دارد و جان شیرین خوش است

(سعدی - وفات 694 ه.ق - بوستان)

 از نشریه جشنواره توس - 1354 به کوشش ضیاالدین سجادی

از فردوسی نامه

«از فردوسی نامه»

سروده ای از زنده یاد پژمان بختیاری

گر آگاهی از دوره باستان		شوی خود بر این گفته هم داستان
که پیوند هر کشور است از زبان		زبان در تن ملک باشد چو جان
زبان است مایه برازندگی		برازندگی میوه زندگی
کرا شد زبان نیاکان ز دست		ز آزادگی دیده بایدش بست
زبان گر برون شد ز هم خانگی		کشد کار خویشان به بیگانگی
زبان است پیوند هم کشوران		درود خدا بر زبان پروران
******
چو تازی زبان گرم بازار شد		زبان نیاکان ما خوار شد
سخن گفتن پور قحطان پدید		شد و پارسی پرده بر رخ کشید
بجنبید از هر کران خامه ها		به تازی زبان کرده شد نامه ها
به فرهنگ و دستور تازی زبان		بسی پارسی مرد شد تر زبان
یک از دیگری داوری خواسته		به کین زبان نیا خاسته
همان صالح بد رگ بد سرشت		که دیوان به گفتار تازی نوشت
نه آتش به گفتار اندیشه زد		که بر ریشه کشوری تیشه زد
چو دانش نشان گشت تازی زبان		سوی نیستی شد به بازی زبان
تبه گشت بخت و سیه گشت هور		بلندی شد از نام ایران به دور
به یک باره از گردش ماه و شید		بریده شد از نام ایران امید
که از یاری اورمزد بزرگ		پدیدار شد رادمردی سترگ
سخن آفرینی که چرخ بلند		ندیده چنو در سخن ارجمند
به ما داد از آن نامه خسروی		روان با سخن گفتن پهلوی
بجنبید دل های دل مردگان		بجوشید خون های افسردگان
ز نو، بی روانان روان یافتند		به تن خون و در سینه جان یافتند
بود روشن این گفت و نتوان نهفت		به ویژه که استاد فرزانه گفت:
"بسی رنج بردم درین سال سی		عجم زنده کردم بدین پارسی"
******
شهنشه ز اورنگ و افسر گذشت		که در آسیا آبش از سر گذشت
سر تاجور بر سر تاج رفت		بر و بوم ایران به تاراج رفت
نه تنها به تاراج پرداختند		که ما را چو اهریمنان ساختند
ربودند گوهر به یغماگری		نهادند آیین بدگوهری
دروغ و دو رنگی و رشک و ددی		ستمکاری و کین و نابخردی
که این سان بود خوی یغماگران		نیاید نکویی زبدگوهران
"ز بدگوهران بد نباشد عجب		نشاید ستردن سیاهی ز شب"
******
دکانی است شهنامه، آراسته		نهاده در آن گونه گون خواسته
زهرگونه کالا نماید تو را		توانی گرفت آن چه باید تو را
بر آنم که دانای فرخ سرشت		بر این نامه با دست یزدان نوشت
که با مردم این گفت ستوار نیست		کسی را بر این بارگه بار نیست
نبیند دگر باره چرخ کهن		به گیتی چنین پهلوانی سخن

شاهنامه ی فردوسی و تصویرهای کلوزآپ- عباس معروفی

آن سالها که می توانستیم به راحتی سایت  رادیو زمانه را بخوانیم و گوش کنیم  و موضوعات سیاسی اینقدر سایتها را درگیر نکرده بود تقریبا همه ی مطالب عباس معروفی را می خواندم . شخصیت های شاهنامه همیشه ذهنم را درگیر می کنند . ایرج یکی از آنهاست که هیچگاه نمی توانم بگویم رفتن نزد سلم و تور ش کار درستی بود یا اشتباه!

این مقاله عباس معروفی را از آن سالها  خوب به یاد دارم. چند روز پیش به دنبالش گشتم  و یافتم ولی شوربختانه صدایش را نتوانستم دریافت کنم اگر شما توانستید صدا را از سایت بردارید برای ما هم بفرستید.

عباس معروفی با صدای گرم و دلنشین خودشان این جستار را خواندند و صدایش هنوز هم در گوشه ی ذهنم است . اصلا به نظرم گوشه ای از روان ایرج در وجود ایشان جاریست . با هم مقاله را بخوانیم:

 

عباس معروفی:

شاهنامه ی فردوسی و تصویرهای کلوزآپ

آگاهی یافتن فریدون از کشته شدن ایرج

فریدون نهاده دو دیده به راه
سپاه و کلاه آرزومندِ شاه

امامی هروی و فردوسی

در خواب شب دوشین، من با شعرا گفتم: / کای یکسره معنیتان با لفظ بهم درسی

شاعر ز شما بهتر، شعر آن که نیکوتر؟ / از طایقه تازی وز انجمن فُرسی

آواز برآوردند، یک رویه به من گفتند: / فردسی شهنامه، شهنامه ی فردوسی

(امامی هروی - وفات 667 ه.ق. )

 از نشریه جشنواره توس - 1354 به کوشش ضیاالدین سجادی

ظهیر فاریابی و فردوسی

ای تازه و محکم از تو بنیاد سخن / هرگز نکند چون تو کسی یاد سخن

فردوس مقام بادت ای فردوسی / انصاف که نیک داده ای داد سخن

(منسوب به ظهیر فاریابی - وفات 598 ه.ق. نقل از مجمل فصیحی خوافی)

 از نشریه جشنواره توس - 1354 به کوشش ضیاالدین سجادی

ترجمه شاهنامه به ترکی

  

استاد زبان و ادبیات فارسی دانشگاه آتاتورک ترکیه از انتشار ترجمه کامل شاهنامه فردوسی در ترکیه خبر داد.
دکتر نعمت الله یلدیریم با اعلام این خبر به خبرنگار مهر گفت: حدود 20 هزار بیت شاهنامه را استاد مانجاتی لوگال به زبان ترکی استانبولی ترجمه کرده بود که در سال 1905در ترکیه منتشر شد،. این کتاب اولین ترجمه شاهنامه به زبان ترکی است اما تا کنون ترجمه کاملی از این اثر بزرگ ایرانی وجود ندارد، بنابراین تصمیم گرفتم باقیمانده ابیات شاهنامه را ترجمه کنم و به همراه 20 هزار بیت استاد لوگال منتشر کنم.

وی افزود: در مرحله اول 5هزار بیت شاهنامه را ترجمه کردم که به همراه ترجمه شاهنامه لوگال در قالب یک کتاب منتشر شد و هم اکنون نیز مشغول ترجمه 30 هزار بیت باقیمانده هستم که پس از اتمام کار به عنوان جلد دوم شاهنامه منتشر خواهد شد.

یلدیریم تصریح کرد: نجاتی لوگال استاد زبان و ادبیات فارسی دانشگاه آتاتورک بود که در سال 1964 فوت شد. من جلد اول شاهنامه را که اغلب آن ترجمه‌های لوگال بود با نسخه ژولیوس مهلو مصحح فرانسوی مقابله کردم و این جلد توسط  یکی از معتبرترین انتشارات ترکیه با عنوان "کابالچی" منتشر شد .

قرار است که جلد دوم شاهنامه را نیز این ناشر روانه بازار کتاب کند.
.. 

برداشت از اینجا

پل فور و فردوسی

"از پاریس پر باغ و حومه ی غرق گل آن، از نتردام آراسته به پنجره های پر نقش و نگار، از اوتوی، و بالاخره از ایل دوفرانس ما که قلب فرانسه و قبله امید من است، از سراسر زمین من، از همه  باغها و گلزارهای آنها و باغ لوکزامبورگ که هر شب پر از بلبلان فراوان می شود، از همه ی اینها در این شامگاه زمستان که با اعجاز شعر تغییر حال یافته و طبع من آن را به صورت بهار در آورده است، همراه بخارهای زمین که با نقش و نگار فراوان پیش روی ماه آسمان (که دلم می خواهد آن را ماهی ایرانی بنامم) می لغزند و به سوی بالا می روند. در این شامگاه که از جلوه ی زرناب سخن مجذوب شده، سرود مدح فردوسی به سوی آسمان بر می خیزد."

(پل فور Paul Fort ، قصیده ای به افتخار فردوسی ترجمه ی شجاع الدین شفا - نقل از کتاب ایران در ادبیات جهان)

 از نشریه جشنواره توس - 1354 به کوشش ضیاالدین سجادی

جامی و فردوسی

"فردوسی رحمه الله، وی از طوس است. و فضل و کمال او ظاهر. کسی را که چون شاهنامه نظمی بود، چه حاجت به مدح و تعریف."

(جامی - وفات 898 ه.ق.بهارستان)

 از نشریه جشنواره توس - 1354 به کوشش ضیاالدین سجادی