شیفتن سوداوه بر سیاوش-2-(240-345)

  

اثر علی اصغر تجویدی

داستان را از اینجا بشنوید(محسن م.ب)  

240	همه دختران را بر خویش خواند	بیاراست و بر تخت زرین نشاند
	چنین گفت با هرزبد ماهروی	«کز ایدر برو با سیاوش بگوی
	که : " باید که رنجه کنی پای خویش	نمایی مرا سرو بالای خویش
	خرامان بیامد  سیاوش برش	بدید و آن نشست و سرو افسرش
	به پیشش بتان نو آیین به پای	تو گفتی بهشت است گاه وسرای
245	فرود آمد از تخت و شد پیش اوی	به گوهر بیاراسته روی و موی
	سیاوش ابر تختِ زرین نشست	به پیشش به کَش کرده سوداوه دست
	بدو گفت:«بنگر بدین تخت و گاه	پرستنده به چندین به زرین کلاه
	چنین نارسیده بتان طراز	که بسرشتشان ایزد از شرم و ناز
	کسی کت خوش آید از ایشان بگوی	نگه کن به بالای و دیدار اوی».
250	سیاوش چشم اندکی بر گماشت	از  ایشان یکی چشم از او بر نداشت.
	همی آن بدین ، این بدان گفت:«ماه	نیارَد بدین شاه کردن نگاه
	برفتند هر یک سوی تخت خویش،	ژکان و شمارندۀ بخت خویش.
	چو ایشان برفتند سوداوه گفت،	که:«چندین چه داری سخن در نهفت؟
	نگویی تا مرا نژاد تو چیست؟	که بر چهر تو فر چهر پری است.
255	هر آن کس که از دور بیند تو را،	شود بیهُش و برگزیند تو را.
	از  این خوبرویان به چشمِ خرد،	نگه کن که با تو که اندر خورد.»
	سیاوش فرو ماند وپاسخ نداد،	چنین آمدش بر دل پاک یاد،
	که: گر بر دل پاک شیون کنم.	به آید که از دشمنان زن کنم.
	شنیده ستم از نامور مهتران،	همه داستان ها ی هاماوران.
260	که از پیش با شاه ایران چه کرد؛	ز گردان ایران بر آورد گرد.
	پر از بند سوداوه گر دخت اوست،	نخواهد هم این دوده را مغز و پوست.
	سیاوش به پاسخ چو نگشاد لب،	پری چهره برداشت از رخ قَصَب.
	بدو گفت :«خورشید با ماه نو	گر ایدون که بیند بر گاهِ نو،
	نباشد شگفت، ار شود ماه خوار،	تو خورشید داری خود اندر کنار.
265	کسی کو چو من دید بر تخت عاج،	ز یاقوت و پیروزه بر سرش تاج
	نباشد شگفت،ار به مه ننگرد؛	کسی را به خوبی به کس نشمرد.
	اگر با من اکنون تو پیمان کنی،	نپیچی و اندیشه آسان کنی،

   

	یکی دختری نارسیده به جای	کنم چون پرستار پیشت به پای.
	به سوگند، پیمان کن اکنون یکی؛	ز گفتار من سر مپیچ اندکی.
270	چو بیرون شود ز این جهان شهریار،	تو خواهی بُدن ز او مرا یادگار.
	نمانی که آید، به من بر، گزند؛	بداری مرا همچنو ارجمند.
	من  اینک به پیش تو استاده ام؛	تن و جان روشن به تو داده ام
	زمن هر چه خواهی همه کام تو	بر آرم نپیچم سر از دام تو.»
	سرش تنگ بگرفت و یک بوسه چاک،	بداد نبود آگه از شرم و باک.
275	رخان سیاوش چو گل شد ز شرم؛	بیاراست مژگان به خوناب گرم.
	چنین گفت با دل که:« از راه دیو،	مرا دور داراد گیهان خدیو!
	نه من با پدر بیوفایی کنم؛	نه با اهرمن آشتایی کنم؛
	وگر سرد گویم بدین شوخ چشم،	بجوشد دلش گرم گردد، ز خشم.
	یکی جادوی سازد، اندر نهان؛	بدو بگرود شهریار جهان
280	همان به که به آوای نرم،	سخن گویم و دارمش خوب و گرم.»
	سیاوش، از آن پس، به سوداوه گفت،	که:«اندر جهان خود تو را نیست جفت.
	نمانی مگر نیمۀ ماه را؛	نشایی کسی را جز از شاه را.
	کنون ، دخترت بس که باشد مرا؛	نباید جز او کس که یاشد مرا.
	بر این باش و با شاه ایران بگوی؛	نگه کن که پاسخ چه یابی از اوی.
285	بخواهم من او را پیمان کنم؛	روان، پیش، با تو گروگان کنم.
	که تا او نگردد به بالای من،	نیاید به دیگر کسی رای من؛
	دو دیگر که پرسیدی از چهر من،	بیامیخت جانِ تو با مهرِ من!
	مرا آفریننده از فر خویش،	بپرورد و بنشاند در پرٌ خویش.
	تو این راز مگشای و با کس مگوی؛	مرا جز نهفتن همان نیست روی.
290	سر بانوانی و هم مهتری؛	من ایدون گمانم که تو مادری.»
	چو کاوس کی در شبستان رسید،	نگه کرد سوداوه؛ او را بدید.
	برِ شاه شد؛ زآن سخن مژده داد؛	ز کار سیاوش بسی کرد یاد،
	که:«آمد نگه کرد ایوان همه؛	بتان سیه چشم کردم رمه.
	چنان بود ایوان ز بس خوبچهر،	که گفتی همه بارد از ماه مهر.
295	جز از دختر من پسندش نبود؛	ز خوبان کسی ارجمندش نبود.»
	چنان شاد زان سخن شهریار،	که ماه آمدش گفتی اندر کنار.
	در گنج بگشاد و چندی گهر،	چه دیبای زربفت و زرین کمر،
	همان یاره و تاج و انگشتری،	همان تخت و طوف و گندآوری،
	ز هر چیز گنجی بد آراسته؛	جهانی سراسر گر از خواسته.
300	نگه کرد سوداوه خیره بماند؛	به تندیشه افسون فراوان بخواند،
	که :«گر او نیاید به فرمان من،	روا دارم ار بگسلد جانِ من.
	بد و نیک، هر چاره کاندر جهان	کنند آشکارا و اندر نهان،
	بسازم،گر او سر بپیچد ز من؛	کنم ز او فغان بر سرِ انجمن.»
	نشست از برِ تخت، با گوشوار؛	به سر بر نهاد افسر پر نگار.
305	سیاووش را در برِ خویش خواند؛	ز هر گونه با او سخن ها براند؛
	بدو گفت گنجی بیاراست شاه	کز آن سان ندیده ست کس تاج و گاه.
	ز هر چیز کِش اندازه نیست؛	اگر برنهی پیل باید دویست.
	به داد خواهم همی دخترم؛	نگه کن به روی و سر و افسرم
	بهانه چه داری که از مهرِ من	بپیچی، ز یالای و از چهرِ من.
310	که من، تا تو را دیده ام بَرده ارپم؛	خروشان و جوشان و آزرده ام.
	همی روز روشن نبینم، ز درد؛	بر آنم که خورشید شد لاژورد.
	کنون هفت سال است تا مهرِ من،	همی خون چکاند بر این چهرِ من.
	یکی شاد کن در نِهانی مرا؛	ببخشای روز جوانی مرا.
	فزون زآنکه دادت جهاندار شاه،	بیارایمت یاره و تاج و گاه؛
315	وگر سر پیچی ز فرمانِ من،	نیاید دلت سوی ِ پیمان من

	کنم بر تو این پادشاهی تباه؛	شود تیره روی تو بر چشمِ شاه.»
	سیاوش بدو گفت :«هرگز مباد،	که از بهر دل من دهم دین به باد!
	چنین با پدر بیوفایی کنم؛	ز مردیٌ و دانش، جدایی کنم.
	تو بانوی شاهیٌ و خورشیدِ گاه ؛	سزد کز تو ناید بدین سان گناه.»
320	وز آن تخت برخاست با خشم و جنگ؛	بدوی اندر آویخت سوداوه چنگ.
	بدو گفت :«من رازِ دل پیش تو	بگفتم نهان بد اندیش تو
	مرا خیره خواهی که رسوا کنی	به پیش خردمند رعنا کنی
	بزد دست و جامه بدرید، پاک؛	به ناخن دو رخ را همی کرد چاکو
	بر آمد خروش از شبستان اوی؛	فغانشان ز ایوان بر آمد به کوی.
325	یکی غلغل از کاخ و ایوان بخاست،	که گفتی شیِ رستخیز است، راست.
	به گوش سپهبد رسید آگهی؛	فرود آمد از تخت شاهنشهی.
	پر اندیشه از تخت زرین برفت	به سوی شبستان خرامید تفت.
	بیامد چو سوداوه را دید روی؛	خراشیده و کاخ پر گفت و گوی،
	ز هر کس بپرسید و شد تنگدل؛	ندانست کردار آن سنگدل.
330	خروشید سوداوه، در پیش اوی؛	همی ریخت آب و همی کند موی.
	چنین گفت :«کآمد سیاوش به تخت؛	بیاراست چنگ و بر آویخت سخت؛
	که:«از توست جان و دلم پر زمهر؛	چه پرهیزی از من ؟تو، ای خوب چهر!
	که جز تو نخواهم کسی را ز بُن؛	چنینت همی راند باید سخن.
	بینداخت افسر زمشکین سرم؛	چنین چاک زد جامه اندر برم.»
335	پر اندیشه شد  زین سخن شهریار؛	سخن کرد هر گونه ای خواستار.
	به دل گفت:«از این راست گوید همی،	وز این روی طشتی نجوید همی،
	سیاووش را سر بباید برید؛	بدین سان بُود بندی بد را کلید.
	خردمند مردم چه گوید کنون؟	خُوِی شرم، از این داستان گشت خون.»
	کسی را که اندر شبستان بُدند،	هُشیوار ومهتر پرستان بُدند،
345	گُسی کرد و بر گاه تنها بماند؛	سیاووش و سوداوه را پیش خواند.
	به هوش و خرِد، با سیاوش بگفت،	که:«این راز بر من نشاید نهفتو
	نکردی که این بد، که من کرده ام؛	زِ گفتار بیهوده ، آزَرده ام.
	چرا خواندم اندر شبستان تو را؟	کنون غم مرا بند و دستان تو را.
	همه راستی جوی و با من بگوی؛	سخن بر چه سان رفت بنمای روی.»
345	سیاوش بگفت آن کجا رفته بود؛	وز آن در که سوداوه آشفته بود.

واط